Etiyopya'da cazip iş fırsatları
Afrika'nın İncisi Etiyopya cazip fırsatlar sunuyor Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti Konya Fahri Konsolosu Mehmet Servet Hekimoğlu; Afrika'da daha fazla iş yapmalıyız
Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti Konya Fahri Konsolosu Mehmet Servet Hekimoğlu; Özelde Etiyopya genelde ise Afrika yatırım için cazip olanaklar sunuyor. İşgücü ucuz olan ülkede kalkınma hızı yüksek. Afrika ve Etiyopya'daki payımızı yükseltmemiz gerekiyor.
Mehmet Servet Hekimoğlu kimdir? Efendim öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?
İsmim Mehmet Servet Hekimoğlu. Aslında işimiz un. Biliyorsunuz un fabrikamız var. Etiyopya'dan talep gelince kabul ettim. Şu an Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti Konya Fahri Konsolosluğu görevini yapıyorum. 1972 yılında Konya'da doğdum. İlköğretim, Ortaöğretim ve Lise'yi Konya'da okudum. Yüksekokulumu da değirmencilik üzerine Almanya'da tamamladım. Evli ve 1 çocuk babasıyım. 2012 yılından itibaren Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti Konya Fahri Konsolosluğu görevimi resmi olarak yerine getiriyorum. Uçakla 5 saat olan bu kara kıta ülkesi ile ilimizin ekonomik ve kültürel ilişkilerinin çok daha yukarıya çıkarılması için elimden geleni yapmaya çalışıyorum.
KALKINMASI HIZLI BİR ÜLKE
Etiyopya nasıl bir ülke? Etiyopyadan teklif geldi. 2011 yılında gelen teklifi düşündüm. Ardından resmi prosedürler gerekiyor. Araştırmalar bittikten sonra Sayın Cumhurbaşkanı'nın onayının ardından göreve başlayabiliyoruz. Benim resmi olarak göreve başlamam 2012 yılını buldu. Benim için ilk teklif geldiğinde farklı duygular hissettim. Ancak zaten gidip geliyordum. Daha önce de Avrupa'nın farklı ülkelerinden teklifler gelmişti. Ancak Etiyopya Afrika'nın diğer ülkelerine bakılınca daha gelişmiş. Hızla kalkınmakta olan ve tarihinde hiç koloni olmamış bir ülke. 95 milyon nüfusu var. Kalkınma hızı yüzde 9. Afrika Birliği'nin merkezi. Burada oteller daima dolu. Hızla gelişen ve gümrük sorunu olmayan bir ülke konumunda bulunuyor. İstanbul'dan Türk Hava Yolları'nın her gün seferi var. Uçakla 5 saat süren bir uzaklıkta. Her alandan yatırım yapan çalışmalarda bulunan insanlar var.
ETİYOPYA CUMHURİYETİ
Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti'nin başkenti Addis Ababa. Resmi dili Amharca, toplam yüzölçümü ise 1.104.300 kilometre karedir. 2008 yılı resmi rakamlarına göre ülkenin nüfusu 81.053.286 olarak açıklanmıştır. 2008 yılı rakamlarına göre ülkede kişi başına düşen 1370 amerikan dolarıdır. Devrimci Demokratik Halk Cephesi önderliğinde egemen tek partili bir yönetim sisteme sahiptir. Etiyopya veya Etyopya, resmî adıyla Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti (Amharca: Ityopp'ya Federalawi Demokrasiyawi Ripeblik) büyük bir Doğu Afrika ülkesi. Ülkenin başkenti yerel dilde "yeni çiçek" anlamına gelen Addis Ababa'dır. Sudan, Güney Sudan, Eritre, Cibuti, Somali, Kenya ve Uganda Etiyopya'nın komşularıdır. Ülkenin Kızıldeniz boyunca uzanan sahil bölgesinin, 1993'te yapılan bir halk oylaması sonucunda Eritre adıyla bağımsızlığını ilân etmesi Etiyopya'nın Kızıldeniz ile olan bağlantısının kesilmesine ve ülkenin bir kara devletine dönüşmesine neden olmuştur. Din olarak, İslamiyet %24-26, Ortodoks 55%, Protestan 7%'tir. Etiyopya yaklaşık 1,2 milyon kilometre karelik bir yüzölçüme sahiptir. Kuzeyinde Eritre, Cibuti ve doğusunda Somali bulunurken, batıda Sudan, Güney Sudan ve güneyde Kenya komşu ülkelerdir. Etiyopya'nın denize sınırı yoktur. Ülkede birkaç sismik bölge olmasına rağmen aktif halde bulunan volkanlar yoktur. Dağlık bölgeler ülkenin kuzey kesimlerinde yer almaktadır (4500 metre yüksekliğe sahip Ras Dashen'in bulunduğu Semien Dağları). Orta bölgelerdeki yüksek alanlarda 4300 metreden daha yüksek olan Batu ve Karra Dağlarının olduğu ikinci dağlık alan bulunmaktadır. Kara Kıta Afrika'nın merkez ülkesi Etiyopya. Tarihi boyunca hiç koloni olmamış. Ülkede 2 milyar MW hidroelektrik üretimini mümkün kılan birçok irili ufaklı nehir bulunuyor. Ülkenin en dikkat çekici özelliği ise yüksek oranlarda gerçekleşen kalkınma hızı. Yüzde 9 gibi büyük bir kalkınma hızı olan bu kara kıta ülkesinde pek çok doğal kaynak da yer alıyor. Türkiye ile ticaretini de artırmak isteyen Etiyopya'nın ülkemizde 9 farklı noktada Konsolosluğu bulunuyor. Bu konsolosluklardan biri ise Konya'da yer alıyor. Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti'nin Konya Fahri Konsolosu ise Mehmet Servet Hekimoğlu. Efendim öncelikle Fahri Konsolosluk süreciniz nasıl gelişti? Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti Türkiye ile ekonomik ve kültürel ilişkilerini artırmak istiyor. Bunun için de 2011 yılında Konya'da fahri konsolosluk açma fikri oluşmuş. Düşündükleri isim ben olunca benimle görüştüler. Bende olabileceğini söyledim. Ardından resmi prosedürler yerine getirildi. Etiyopya kendi işlemlerini tamamladıktan sonra bizim ülkenin araştırmaları başladı. İşlemlerin tamamlanmasının ardından 2012 yılında resmi olarak göreve başladım. Görev tanımınız nedir? Benim buradaki esas görevim ekonomik ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesi. Etiyopya'da yatırım yapmayı düşünen Konyalı sanayici ve iş adamlarına yardım etmek. Onların işini kolaylaştırmak benim görevim. Ayrıca Etiyopya'dan buraya gelenlere de yardımcı olmak. Görevlerimden biri de kültürel faaliyetlerde yardımda bulunmak.
Fahri Konsolosluk görevinizin kapsamı nedir?
Gerekli durumlarda girişimlerde bulunarak yatırım yapan ve yapmayı düşünen yatırımcılarımızın işlerini kolaylaştırıyorum. Oraya yatırımda bulunmak isteyenlerin ne gibi durumlarla karşılaşabileceklerine dair onları bilgilendiriyorum. Etiyopya ile Konya arasında köprü görevi görüyoruz. Fahri konsolosların genellikle görev yaptıkları ülkelerde yatırımlarda bulunuyor.
Siz Etiyopya'da ticaret yapıyor musunuz?
Benim şu an için Etiyopya'da yatırımım yok. Ancak ticari faaliyetlerde bulunuyoruz. Orada yatırım yapmak için kurumsal yatırımlar yapmanız lazım. Kolay değil. Orada yatırım yapacaksanız partnerler ile yapmak daha makul. Etiyopya'nın handikaplarından biri de iş veriminin düşüklüğü. İşçilerin verimi ülkemize göre düşük. Ancak işgücü de çok ucuz. Bir işçinin size aylık maaliyeti 50 dolar. Ancak ülkenin sunmuş olduğu fırsatlar iş veriminin düşüklüğünü örtüyor. Konya'dan Etiyopya'da yatırımı bulunan şirketler var mı? Etiyopya'da ilimizden pek çok firmanın yatırımı bulunuyor. Türkiye genelinden de pek çok firma orada üretim yapıyor. Bin işçilik yatırımı olan da var 5 kişilik yatırımı olan da var. İrili ufaklı pek çok yatırımımız mevcut. Ancak özellikle Kayserili yatırımcılar çok hızlı davranmış. Onların orada birbirinden farklı alanlarda yatırımları var. Tarım makine ve ekipmanları noktasında önemli yatırımlar bulunuyor. İnşaat sektöründe önemli yatırımları bulunan şirketler mevcut. Bizden de pek çok şirketin yatırımları var. İkili ilişkilerimiz her geçen gün artarak devam ediyor. İnanıyorum ki daha da artarak devam edecektir. Afrika hızla büyüyen ve büyük fırsatlar sunan bir coğrafya. Fakat özellikle Etiyopya Afrika'nın genelinden daha üst seviyede bulunuyor. Vatandaşına istihdam sağlamak için de önemli fırsatlar sunuyor. Biz Afrika pazarında henüz yeni yeni yer alıyoruz. Yüzde onuna sahip olsak şu an çok daha iyi durumda oluruz. Hızla orada yer almamız gerekiyor. Tabi avrupa orada çok daha önceden yerini almış ve almaya da devam ediyor. Ancak Etiyopya halkı ve devleti türk yatırımcılara daha farklı bakarak daha yakından ilgileniyor. Bizim sömürmeye gitmediğimizin farkındalar. Bu güvenin de korunması gerekiyor ki bu noktada dikkatli ve titiz davranmalıyız. Temiz işler yapmalı ve titiz bir ticaret oluşturmalıyız.
Hangi alanlara yatırım yapılabilir?
Etiyopya'da pek çok alanda fırsatlar mevcut. Ulaşımdan iletişime, tarımdan hayvancılığa, turizmden sağlık sektörüne kadar tüm alanlardıki sanayi, yedek parça ve makine ihtiyacının tamamını ithalat yoluyla sağlanıyor. Şu anda ülkedeki verimli toprakların sadece yüzde 12'si işlenebiliyor. Kahve, yağlı tohumlar, bakliyat, çay kavun ve muz ihracatı ülke ekonomisin yüzde 70'ini oluşturuyor. Tarım Sanayi ve Sulama sistemlerine ilişkin yatırımlar destekleniyor. Ülkede deri ticareti önemli bir paya sahip. Canlı hayvan sıralamasında dünyada 10. sırada bulunuyor. 90 Milyonluk nüfusu ve hızlı kalkınması ile cazip yatırım fırsatları bulunuyor. Verimli olan altın ve kömür madenleri işletilemiyor. Değerli maden işlemeciliğindeki yatırımlar destekleniyor. İnşaat ve inşaat malzemelerindeki yatırımlar destekleniyor. Gıda sektörü önemli bir yere sahip. Gıda maddeleri ile ilgili yatırımlar destekleniyor. Tekstil makineleri ve tekstil ürünlerinin işlenmesine ilişkin yatırımlar destekleniyor. Turizm sektörü de her geçen gün daha da gelişiyor. Bu alandaki yatırımlar da aynı şekilde destekleniyor. Tüm ürünlerin toptan ve perakende satışı da destekleniyor. Bunun yanında Etiyopya'da yatırım yapmak için tek neden bu ülkenin durumu değil. Afrika Birliği olduğu için gümrüklerde de hiçbir sıkıntı yok. Etiyopya'da yatırım yaparak ürünler tüm Afrika'ya satılabilir. Yani uçak ile 5 saatlik bir ülkeye yatırım yaparak tüm Afrika'ya ürünlerinizi satabilirsiniz. Etiyopya'da dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir? Etiyopya'da dikkat edilmesi gereken hususlardan birisi kendinize oradan yerli bir partner bulmanız doğru olacaktır. İkincisi işçilerin veriminin ülkemize göre düşük olduğunun farkında olmalısınız. Üçüncüsü ülkede hala bir miktar işlerin yavaş ilerlediğinin farkında olmalısınız. Ancak en fazla dikkat edilmesi gereken husus şudur. Etiyopya'da ülkemize ve yatırımcımıza karşı şöyle bir algı var. Türkler dürüst ve titiz iş yapıyorlar. Bizi biraz daha farklı görüyorlar. İyi niyetle bize yaklaşarak bize daha pozitif davranıyorlar. Bu algıyı kaybetmememiz gerekiyor. Buna özellikle dikkat etmeliyiz. Dürüst işler yaparak çok önemli paralar kazanabiliriz. Bu noktada dikkatli davranmamız gerekiyor.